Sau 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, Hồ Chí Minh về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Mừng xuân 1942 là bài thơ chúc tết đầu tiên của Người:
“Tháng ngày thấm thoát chóng như thoi,
Năm cũ qua rồi chúc năm mới:
Chúc phe xâm lược chóng diệt vong!
Chúc phe dân chủ sẽ thắng lợi!
Chúc đồng bào ta đoàn kết mau!
Chúc Việt Minh ta càng tấn tới!
Chúc toàn quốc ta trong năm nay
Cờ đỏ sao vàng bay phấp phới!
Năm nay là năm tết vẻ vang,
Cách mạng thành công khắp thế giới!”
Bài thơ Mừng xuân 1942 Bác viết với mục đích nhân năm mới giải thích, tuyên truyền tình hình chuyển biến của cách mạng và kêu gọi làm nhiệm vụ mới. Nghệ thuật thơ là nghệ thuật tuyên truyền, ai đọc cũng hiểu, ai đọc cũng thấm và làm theo thơ.
Bác chúc mừng năm mới, chúc phe dân chủ, chúc đồng bào, chúc Việt Minh, chúc toàn quốc, Bác chúc cả kẻ thù: “Chúc phe xâm lược chóng diệt vong”. Mà chúc phe xâm lược lại là lời chúc đầu tiên. Bởi vì, tình hình thế giới có nhiều chuyển biến, phát xít Đức bội ước tiến công vào Liên Xô, tính chất chiến tranh thay đổi hẳn, chuyển thành chiến tranh giữa các lực lượng dân chủ và chủ nghĩa phát xít quốc tế. Tầm nhìn của Bác bao quát mà sâu. Tư duy sáng suốt và khoa học. Sau đó Bác chúc đồng bào, đoàn thể, đất nước. Mỗi lời chúc gắn với nhiệm vụ cụ thể và thực hiện nhiệm vụ đó một cách khẩn trương, mạnh mẽ, đồng bào đoàn kết mau, Việt Minh càng tấn tới, Tổ quốc cờ bay phấp phới. Điều đó có nghĩa là trước tình hình thế giới và cách mạng Việt Nam đang tiến vào cao trào, thắng lợi đang tiến vào thế khả năng, đồng bào ta dưới sự lãnh đạo của Việt Minh phải đoàn kết thành một khối vững chắc thì thành công ắt sẽ đến. Cuối cùng là một dự báo về niềm tin tất thắng của cách mạng trong nước và thế giới: “Năm nay là năm vẻ vang; Cách mạng thành công khắp thế giới”.
Cùng với nhiều bài thơ kháng chiến khác, Mừng Xuân 1942 thực sự có ý nghĩa sâu sắc đối với nhân dân ta trong cuộc kháng chiến của dân tộc. Bài thơ được Người sử dụng ngôn từ đơn giản, dễ hiểu, nhưng nội dung cụ thể và thật đặc sắc. Không đao to búa lớn nhưng vẫn thu phục được lòng người qua cái tình hòa lẫn cùng đường lối cách mạng trong thơ Hồ Chí Minh. Đó là sự tài tình của Hồ Chí Minh trong chiến lược đại đoàn kết toàn dân. Thông qua báo chí, trong không khí náo nức của ngày xuân, bài thơ chúc tết của Người đến được đông đảo đồng bào và đó là một sức mạnh tinh thần to lớn để toàn dân nhận rõ nhiệm vụ mới của mình và có tinh thần trách nhiệm là cùng nhau đứng lên phá tan xiềng xích, giải phóng dân tộc.
Mỗi bài thơ của Người mang một màu sắc riêng về tình hình cách mạng và nhiệm vụ của Đảng và nhân dân ta trong từng thời kì, nhưng tất cả đều xuất phát từ trái tim của một người yêu nước, thương dân, tất cả vì độc lập, tự do của dân tộc. Mừng xuân 1942 là một bài thơ như thế. Nhà thơ Vandet ViVô (Cuba) đã nói rằng: Bác Hồ Lãnh đạo chiến tranh bằng thơ. Tiếc thay, bọn đế quốc Mỹ sai lầm vì chúng không đọc thơ Người.
Tuy Hồ Chí Minh đã đi vào cõi vĩnh hằng nhưng những tình cảm trong bài thơ Mừng xuân 1942 của Người đối với nhân dân Việt Nam vẫn còn mãi mãi. Tiếp nối tư tưởng, tình cảm của Người, các Chủ tịch nước của Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam sau này cũng gửi thư chúc tết đồng bào trong và ngoài nước vào mỗi dịp Tết đến, xuân về. Đó là tổng kết thành quả năm qua, đưa ra nhiệm vụ trong năm mới. Thư chúc tết của Chủ tịch nước như là lời cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta phấn đấu, vững tin vào tương lai với con đường đã chọn; đồng thời, tạo nên sự cố kết trong cộng đồng người Việt Nam sống ở trong nước cũng như các kiều bào đang sống và làm việc ở nước ngoài. Đây là một nét đẹp trong văn hóa của người Việt Nam mà Hồ Chủ tịch là người vẽ nét đẹp đầu tiên ấy./.