Theo nghiên cứu của Tổ chức y tế thế giới (WHO), tiếng ồn là tác nhân gây căng thẳng, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cộng đồng, gây ra nhiều tác động tâm lý như khó chịu và các cảm xúc tiêu cực bao gồm tức giận, thất vọng, lo lắng và thậm chí là trầm cảm. Tiếng ồn trên mức giới hạn cho phép ảnh hưởng xấu đến cơ thể con người ở nhiều phương diện như: làm giảm độ nhạy cảm của tai, lâu dần dẫn tới sự thoái hóa trong tai, gây nên bệnh nặng tai và bệnh điếc; tác động xấu tới hệ thần kinh trung ương, gây ức chế các tế bào thần kinh, làm giảm sự tập trung chú ý, giảm khả năng làm việc của con người, đặc biệt là lao động trí óc; phá rối giấc ngủ, sự nghỉ ngơi của con người. Tiếng ồn còn ảnh hưởng xấu đến hệ tim mạch, nguy cơ gây các bệnh về huyết áp, mỡ máu, tiểu đường, đột quỵ, trầm trọng nhất là có thể gây tử vong, làm giảm tuổi thọ[1].
Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, trên cả nước xảy ra hàng loạt vụ việc nghiêm trọng mà nguyên nhân xuất phát từ việc hàng xóm hát Karaoke gây ồn ào, mất trật tự diễn ra khá phổ biến cả ban ngày lẫn ban đêm tại khu dân cư đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng này. Hoạt động này đã gây ra nhiều ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của nhiều người dân và thậm chí đã xảy ra nhiều sự việc rất đáng tiếc.
Hiện nay đã có quy định về quản lý tiếng ồn được ghi nhận trong Luật Bảo vệ môi trường năm 2014; Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn QCVN 26:2010/BTNMT ban hành kèm theo Thông tư 39/2010/TT-BTNMT quy định về giới hạn tối đa cho phép về tiếng ồn được cụ thể như sau:
Giới hạn tối đa cho phép về tiếng ồn (theo mức âm tương đương), dBA[2]
Trong đó:
- Khu vực đặc biệt là những khu vực trong hàng rào của các cơ sở y tế, thư viện, nhà trẻ, trường học, nhà thờ, đình, chùa và các khu vực có quy định đặc biệt khác.
- Khu vực thông thường gồm: khu chung cư, các nhà ở riêng lẻ nằm cách biệt hoặc liền kề, khách sạn, nhà nghỉ, cơ quan hành chính.
Trong đó, quy định về mức âm tối đa, địa điểm, khung giờ cho phép và quy định các hành vi gây ô nhiễm môi trường đối với tiếng ồn, chế tài xử lý các hành vi vi phạm về tiếng ồn.
Đối với hành vi sử dụng loa đài, tăng âm để hát hò, gây mất trật tự, ảnh hưởng đến người khác là hành vi gây ô nhiễm môi trường có thể bị xử lý hành chính tuỳ thuộc vào thời gian thực hiện hành vi vi phạm và mức độ tiếng ồn.
Theo Điều 8 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm về bảo đảm sự yên tĩnh chung như sau:
1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Gây tiếng động lớn, làm ồn ào, huyên náo tại khu dân cư, nơi công cộng trong khoảng thời gian từ 22 giờ ngày hôm trước đến 06 giờ sáng ngày hôm sau;
b) Không thực hiện các quy định về giữ yên tĩnh của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, nhà điều dưỡng, trường học hoặc ở những nơi khác có quy định phải giữ yên tĩnh chung;
c) Bán hàng ăn uống, giải khát quá giờ quy định của Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
2. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi dùng loa phóng thanh, chiêng, trống, còi, kèn hoặc các phương tiện khác để cổ động ở nơi công cộng mà không được phép của các cơ quan có thẩm quyền.
3. Hình thức xử phạt bổ sung:
Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 2 Điều này.
Như vậy, theo quy định nêu trên, từ 22 giờ ngày hôm trước đến 06 giờ sáng ngày hôm sau là khoảng thời gian không được gây tiếng ồn lớn, làm ồn ào tại khu dân cư, nơi công cộng.
Do đó, nếu hàng xóm hát karaoke gây ồn ào trong khoảng thời gian này có thể bị xử phạt từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng.
Ngoài ra, hành vi gây ô nhiễm tiếng ồn còn bị phạt:
Tại Điều 22 Nghị định 45/2022/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm về tiếng ồn như sau:
1. Phạt cảnh cáo đối với hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn dưới 02 dBA.
2. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn từ 02 dBA đến dưới 05 dBA.
3. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn từ 05 dBA đến dưới 10 dBA.
4. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn từ 10 dBA đến dưới 15 dBA.
5. Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng đối với hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn từ 15 dBA đến dưới 20 dBA.
6. Phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng đối với hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn từ 20 dBA đến dưới 25 dBA.
7. Phạt tiền từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn từ 25 dBA đến dưới 30 dBA.
8. Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 120.000.000 đồng đối với hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn từ 30 dBA đến dưới 35 dBA.
9. Phạt tiền từ 120.000.000 đồng đến 140.000.000 đồng đối với hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn từ 35 dBA đến dưới 40 dBA.
10. Phạt tiền từ 140.000.000 đồng đến 160.000.000 đồng đối với hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn từ 40 dBA trở lên[3].
11. Hình thức xử phạt bổ sung:
a) Đình chỉ hoạt động gây ô nhiễm tiếng ồn của cơ sở từ 03 tháng đến 06 tháng đối với trường hợp vi phạm quy định tại các khoản 4, 5, 6 và 7 Điều này;
b) Đình chỉ hoạt động của cơ sở từ 06 tháng đến 12 tháng đối với trường hợp vi phạm quy định tại các khoản 8, 9 và 10 Điều này.
12. Biện pháp khắc phục hậu quả:
a) Buộc thực hiện biện pháp giảm thiểu tiếng ồn đạt quy chuẩn kỹ thuật trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với các vi phạm quy định tại Điều này gây ra;
b) Buộc chi trả kinh phí trưng cầu giám định, kiểm định, đo đạc và phân tích mẫu môi trường trong trường hợp có vi phạm về tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật môi trường hoặc gây ô nhiễm tiếng ồn theo định mức, đơn giá hiện hành đối với các vi phạm quy định tại Điều này.
Hiện nay chúng ta chưa có luật nào quy định về hành vi hát karaoke tại nhà. Do vậy, trong trường hợp rơi vào hoàn cảnh hàng xóm thường xuyên hát karaoke gây ồn ào, mất trật tự và làm ảnh hưởng tới đời sống, sinh hoạt thì mọi người cần bình tĩnh để có biện pháp xử lý phù hợp với đạo đức và pháp luật. Vì thế cần xử lý và giải quyết trên tinh thần cùng nhau xây dựng, duy trì nếp sống văn hoá, văn minh ở khu dân cư, duy trì mối quan hệ tình làng nghĩa xóm, bằng cách góp ý, đề nghị hàng xóm có biện pháp để âm thanh vừa đủ nghe, hoặc chấm dứt hoạt động gây ồn ào.
Trường hợp vẫn không giải quyết được tình trạng vi phạm, người dân cần báo ngay cho chính quyền địa phương tiến hành lập biên bản vi phạm và đề xuất biện pháp xử lý với người có thẩm quyền xử phạt theo quy định pháp luật. Theo đó, chúng ta có thể quay lại video hoặc những bằng chứng gây ồn của nhà hàng xóm, sau đó trình báo hoặc làm đơn khiếu nại đến Công an, Ủy ban nhân dân phường, xã nơi cư trú để đươc giải quyết theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra còn có thể làm đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dân nơi cư trú để yêu cầu bồi thường thiệt hại do hành vi gây ra tiếng ồn làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tâm lý của mình. Đặc biệt, mọi người tuyệt đối không dùng các biện pháp trái pháp luật để giải quyết vấn đề nhằm tránh biến mình từ người bị ảnh hưởng bởi hành vi vi phạm của người khác thành người vi phạm pháp luật./.
1] WHO. Regional office for Europe, 2000: Noise and health. Copenhagen: World Health Organization.
[2] Decibel - còn viết là đề-xi-ben (viết tắt là dB) có trọng số A, viết tắt dBA, hoặc dBa hoặc dB (a), là một biểu hiện của độ ồn tương đối của âm thanh trong không khí theo cảm nhận của tai người. - Là đơn vị đo lường mang tính tương quan, tính theo thang logarit. Ví dụ một nơi yên tĩnh thông thường có độ ồn dưới 30dba. Tầm nghe của con người khoảng từ 16 đến 130 dB. Dưới 20 dB thì nghe rất khó nghe, còn trên 120 dB thì tai sẽ bị đau đớn và trên 130 dB trong khoảng thời gian dài sẽ bị điếc vĩnh viễn. Trên 130 dB bộ não sẽ gần như chết. (https://tktech.vn/dba-la-gi-don-vi-do-do-on-am-thanh/ ; https://vi.wikipedia.org/wiki/Decibel. truy cập ngày 02/10/2024).
[3]Khoản 2 Điều 6 Nghị định 45/2022/NĐ-CP: Mức phạt tiền đối với hành vi vi phạm hành chính quy định tại Chương II của Nghị định này là mức phạt tiền áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính do cá nhân thực hiện. Đối với tổ chức có cùng hành vi vi phạm, mức phạt tiền gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.