Sinh ra và lớn lên tại quê hương giàu truyền thống cách mạng Cổ Loa, huyện Đông Anh, tỉnh Phúc Yên (nay là Thành phố Hà Nội) trong một gia đình nhà nho yêu nước. Ông đã sớm giác ngộ và tham gia cách mạng trong những phong trào quần chúng ở cơ sở. Năm 1945, cách mạng Tháng Tám bùng nổ, vừa tròn 21 tuổi tràn đầy sức trẻ của một người con Việt Nam yêu nước, sục sôi căm thù giặc, giải phóng quê hương đất nước, ông tham gia cùng với các đồng chí khác lãnh đạo nhân dân cướp chính quyền tại địa phương của mình. Sau khi cách mạng Tháng Tám thành công, với cương vị là cán bộ huyện ông được cử đi thành lập chính quyền cách mạng và các đoàn thể quần chúng nhân dân tại huyện Đông Anh. Cũng trong thời gian này, ông đã được vinh dự được kết nạp vào hàng ngũ của Đảng Cộng sản Đông Dương. Trong suốt quá trình hoạt động cách mạng của mình, ông được Đảng và nhân dân tin tưởng giao nhiều cương vị, trọng trách trong Đảng cũng như trong Nhà nước, đặc biệt là trong công tác tư tưởng - lý luận và tuyên truyền.
Gắn bó với quá trình hoạt động công tác của mình trước và sau giải phóng đất nước cũng như trong công cuộc đổi mới của đất nước, ông đã giành nhiều công sức cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo các hoạt động nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, góp phần hình thành các Nghị quyết Đại hội III, IV, V, VI, VII, VIII, làm sáng tỏ con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Đồng thời, ông cũng đã chỉ đạo các hoạt động giáo dục lý luận chính trị như: chỉ đạo biên soạn các giáo trình lý luận chính trị từ cơ sở, trung cấp đến cao cấp, chỉ đạo hoàn thành việc biên soạn Bộ giáo trình Quốc gia các bộ môn khoa học Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam; lãnh đạo, chỉ đạo các hoạt động tuyên truyền cương lĩnh, đường lối chính sách qua các Nghị quyết Đại hội Đảng, đồng thời ông cũng là một nhà báo của báo chí cách mạng Việt Nam với hàng trăm bài báo có giá trị lý luận chính trị sâu sắc, có tính giáo dục cũng như tính thuyết phục.
Đặc biệt, những cống hiến của đồng chí Đào Duy Tùng trong thời kỳ đổi mới rất lớn lao. Đất nước sau giải phóng, xây dựng nền kinh tế theo cơ chế quản lý hành chính, tập trung, bao cấp gặp phải vô vàn những khó khăn, yêu cầu phải tìm tòi, khảo nghiệm về lý luận cũng như cả về thực tiễn để từng bước đổi mới, vượt qua khó khăn, thách thức. Và ông cũng là một trong những người đi tiên phong trong công cuộc đổi mới của Đảng ta từ những năm 80 của thế kỷ XX. Trong suốt những năm đất nước tiến hành đổi mới, ông đã cùng tập thể, các đồng chí lãnh đạo, các nhà khoa khoa học đi sâu nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, dành nhiều thời gian thực tế xuống cơ sở, tiếp xúc với nhân dân, học hỏi kinh nghiệm nhân dân, lắng nghe, tiếp thu mọi ý kiến đóng góp để lựa chọn những cái đúng, cái hay, góp sức vào việc xây dựng và phát triển đường lối đổi mới của Đảng. Được xem như là một cây bút xuất sắc của Đảng trong thời kỳ đổi mới với nhiều tác phẩm, đầu sách có giá trị như: “Bản chất cách mạng và khoa học của Đảng ta”, “Một số vấn đề công tác tư tưởng của Đảng”, “Sự lãnh đạo của Đảng trong lĩnh vực kinh tế”, “Quá trình hình thành con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”… Ngoài ra, những nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn của ông cũng đã góp phần làm sáng tỏ lý luận của Đảng ta về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam mà Đảng ta đã tổng kết sau những chặng đường đổi mới.
Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, đồng chí Đào Duy Tùng đã có những cống hiến rất lớn cho sự nghiệp cách mạng, con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Với bản chất cách mạng kiên trung, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, luôn luôn phấn đấu không mệt mỏi, không ngừng nghỉ cho lý tưởng cách mạng và đặc biệt là những đóng góp lớn lao cho công tác tư tưởng lý luận của Đảng, cũng như những đóng góp trong sự nghiệp đổi mới mà Đảng ta tiến hành đã phục vụ cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổng kết thực tiễn để đưa cách mạng Việt Nam đi lên theo con đường xã hội chủ nghĩa, góp phần xây dựng, củng cố và bảo vệ thành công Tổ quốc Việt Nam. Chính những đóng góp đó cho thấy ông không chỉ là một tấm gương sáng về đạo đức cách mạng mà còn là một nhà cách mạng, tư tưởng - lý luận xuất sắc mà lớp lớp thế hệ trẻ Việt Nam, đặc biệt là những con người làm công tác giáo dục lý luận chính trị, những người làm công tác tư tưởng - lý luận học tập và noi theo./.