Vì sao Trung Quốc tiếp tục điền cuồng chống Việt Nam trong khi họ có thể đối thoại với Liên Xô và bình thường hóa quan hệ với các nước xã hội chủ nghĩa khác? Vì sao khi đối thoại với Liên Xô, họ lại coi Việt Nam có quân ở Campuchia là trở ngại lớn nhất? Có phải họ thù địch chúng ta là do việc ta tiến quân vào Camphuchia? Không hoàn toàn như vậy. Vấn đề Campuchia chỉ là sự biểu hiện của chính sách thù địch của Trung Quốc từ năm 1979 mà thôi. Nguyên nhân thù địch chủ yếu của chính sách thù địch Việt Nam là chính sách bành trướng và bá quyền của Trung Quốc đối với nước ta.
Như chúng ta đã biết từ những năm 60, trong khi giúp ta kháng chiến chống Mỹ thì Trung Quốc đã tìm mọi cách để móc nối quan hệ với Mỹ, đồng thời dùng cuộc kháng chiến của ta để làm con bài mặc cả với Mỹ. Cho tới khi họ đón tổng thổng Mỹ Níchxơn, cùng đế quốc Mỹ ra thông cáo chung Thượng Hải thì sự mua bán sau lưng chúng ta đã rõ ràng. Trung Quốc sẽ giúp Mỹ rút khỏi cuộc chiến tranh ở Việt Nam mà vẫn duy trì chế độ ngụy quyền Sài Gòn; Mỹ sẽ đồng ý để Trung Quốc vào Liên hợp quốc, vào Hội đồng bảo an đế có vai vế trên thế giới.
Ta quyết không làm theo ý đồ Trung Quốc, đàm phán trực tiếp với Mỹ, giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước khiến cuộc mua bán Trung - Mỹ thất bại hoàn toàn. Thắng lợi của chúng ta tạo ra tình hình mới là 3 nước Đông Dương độc lập, các nước Đông Nam Á lần lượt công nhận Việt Nam, chung sống, hòa bình với Việt Nam.
Sau thất bại này, Trung Quốc cảm thấy bị cô lập, khó khăn. Với châu Âu và các khu vực khác, họ hầu như không có ảnh hướng gì. Với Đông Nam Á họ không thế bành trướng ra được vì bị ba nước Đông Dương chặn lại, căm tức trước thắng lợi và ảnh hưởng của chúng ta. Tìm mọi cách đảo ngược tình thế, đẩy bọn Pôn Pốt đánh ta quyết liệt ở biên giới phía Tây Nam. Liên hiệp với chính phủ tư sản, với khẩu hiệu "chống hổ cửa trước, phòng sói cửa sau" luôn kích các nước ASEAN trước hết là Thái Lan chống lại Liên Xô và Việt Nam.
Đến năm 1978, sau khi được phục hồi chức vụ Đặng Tiểu Bình đi tiên phong trong việc móc nối quan hệ với Mỹ - Nhật và phương tây, thù địch Việt Nam. Suốt năm 1978, Trung Quốc liên tiếp thi hành những biện pháp thù địch, gây sức ép với Việt Nam: cắt đường xe lửa, đường hàng không, cắt viện trợ, rút chuyên gia, huy động quân đội áp sát biên giới.
Đặc biệt là hiện nay Trung Quốc đang ngày càng thế hiện tham vọng bành trướng khu vực biển Đông với các nước Đông Nam Á. Căng thắng ở biển Đông ngày càng leo thang khi Trung Quốc ngang ngược đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng biển Việt Nam có âm mưu chính trị chứ không phải vì mục đích thương mại, đặt giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng biển Việt Nam với mục đích khẳng định chủ quyền của Trung Quốc trên vùng biển Đông, đây là một điều phi lý và trái với luật pháp quốc tế, vi phạm Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982, vi phạm nghiêm trọng Tuyên bố về Ứng xử của các Bên trên Biển Đông (DOC) mà Trung Quốc là một Bên tham gia ký kết. Đây là việc làm sai trái của Trung Quốc và chúng ta kiên quyết phản đối nhằm bảo vệ chủ quyền quốc gia.
Như vậy, sự thù địch Việt Nam là xuất phát từ ý đồ bành trướng và bá quyền của giới cầm quyền Trung Quốc chứ không phải bắt đầu từ vấn đề Campuchia. Trong những năm qua, nhân dân ta cùng với nhân dân Lào, nhân dân Campuchia đã đoàn kết, sát cánh bên nhau chiến đấu chống bọn bành trướng và bá quyền Trung Quốc cùng các thế lực đế quốc phản động khác. Tình hình cách mạng ba nước Đông Dương ngày càng phát triển tốt đẹp và lớn mạnh song kẻ thù của chúng ta vẫn chưa từ bỏ ý đồ bành trướng và bá quyền. Chúng đang tiếp tục tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại nhiều mặt hòng thôn tính, khuất phục chúng ta mà vấn đề tranh chấp Biển Đông - vùng biển của chúng ta là một ví dụ./.