Trong bối cảnh lịch sử ấy, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành đã quyết chí ra đi tìm đường cứu nước theo một phương hướng mới, đó là con đường mà những nhà yêu nước đương thời chưa từng đi - sang phương Tây tìm đường cứu nước. Quá trình tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành là một chặng đường dài đầy gian nan, vất vả, hàng chục năm, đi qua nhiều quốc gia, châu lục, làm nhiều nghề lao động để tự kiếm sống, học tập; là quá trình dày công học hỏi, nghiên cứu, khảo nghiệm, sàng lọc để tìm con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc. Sự dày công đó đã giúp Nguyễn Tất Thành – Nguyễn Ái Quốc rút ra những kết luận quan trọng: ở đâu bọn đế quốc thực dân cũng tàn bạo, độc ác, ở đâu người lao động cũng bị áp bức, bóc lột dã man và ở đâu các dân tộc bị áp bức cũng có nguyện vọng đấu tranh giải phóng mình; những lời tuyên bố “Tự do, bình đẳng, ác ái” của bọn đế quốc thực dân chỉ là giả dối, là mị dân; các dân tộc muốn giải phòng mình thì chỉ có thể tự mình giải phóng cho mình chứ không thể trông cậy vào bất cứ một lực lượng nào khác… Nhờ những nhận thức có được sau 10 năm tìm đường cứu nước, vào tháng 7/1920, khi được đọc Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lênin, Nguyễn Ái Quốc đã tìm ra con đường cứu nước đúng đắn.
Quyết định ra đi tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành – Nguyễn Ái Quốc là một quyết định mang tính lịch sử bởi kết quả của quyết định đó đã đáp ứng được yêu cầu của lịch sử và có ý nghĩa lớn lao đối với vận mệnh dân tộc Việt Nam. Một là, Nguyễn Ái Quốc đã tìm ra con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc - con đường cách mạng vô sản, chấm dứt sự khủng hoảng và bế tắt về đường lối cứu nước. Hơn nữa, sự lựa chọn con đường cách mạng vô sản là sự lựa chọn sáng suốt vì đây vừa là con đường cứu nước đúng đắn, vừa là con đường phát triển phù hợp cho dân tộc Việt Nam – độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Sự lựa chọn này đã đưa sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc Việt Nam vào quỹ đạo cách mạng vô sản, tức là sự nghiệp đó phải do Đảng của giai cấp công nhân lãnh đạo, lấy hệ tư tưởng của chủ nghĩa Mác – Lênin làm nền tảng.
Sau khi tìm được con đường cứu nước đúng đắn, Nguyễn Ái Quốc đã tích cực truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin vào Việt Nam và chuẩn bị những tiền đề về chính trị, tư tưởng, tổ chức cho sự ra đời của Đảng sau này. Kết quả là, quá trình truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin vào Việt Nam đã thúc đẩy các phong trào đấu tranh yêu nước phát triển mạnh mẽ theo khuynh hướng cách mạng vô sản, dẫn đến sự phân hóa của các tổ chức: Hội Việt Nam cách mạng thanh niên, Tân Việt cách mạng Đảng, hình thành nên các tổ chức cộng sản ở Việt Nam. Trước yêu cầu của sự nghiệp cách mạng, chính Nguyễn Ái Quốc là người đã triệu tập và chủ trì hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản, thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Ngay từ khi ra đời Đảng đã ban hành Cương lĩnh chính trị đầu tiên đúng đắn, xác định những vấn đề chiến lược, sách lược của cách mạng Việt Nam, đáp ứng những yêu cầu cơ bản và cấp bách của xã hội Việt Nam, phù hợp với xu thế thời đại, trở thành ngọn cờ đoàn kết toàn dân trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
Như vậy, kết quả thứ hai của quyết định ra đi tìm đường cứu nước là đã tạo tiền đề thúc đẩy sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam với bản Cương lĩnh chính trị đầu tiên đúng đắn; đáp ứng yêu cầu cấp bách của xã hội Việt Nam đặt ra lúc bấy giờ là phải có một tổ chức cách mạng tiên phong với đường lối chính trị đúng đắn lãnh đạo.
Thực tiễn cách mạng Việt Nam là minh chứng hùng hồn khẳng định sự lựa chọn con đường cách mạng vô sản, gắn liền độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội là sự lựa chọn sáng suốt, duy nhất đúng đắn của Đảng ta, của dân tộc ta. Chính Nguyễn Ái Quốc là người đã tìm đường, mở đường và dẫn đường cho dân tộc. Những thắng lợi to lớn của cách mạng Việt Nam từ khi có Đảng đến nay đã khẳng định: sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng. Nguyễn Ái Quốc là người có vai trò rất to lớn đối với quá trình chuẩn bị thành lập Đảng; là người sáng lập và rèn luyện Đảng ta. Tất cả những kết quả ấy đều bắt nguồn từ quyết định ra đi tìm đường cứu nước của người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành – một quyết định mang tính lịch sử bởi kết quả của quyết định đó đã đáp ứng yêu cầu của lịch sử, có ý nghĩa lịch sử trọng đại đối với vận mệnh của dân tộc Việt Nam./.